Özel sektörde çalışanların haklarını bilmesi ve eksik gördüğü takdirde bunu işverenine bildirmesi önemlidir. Çünkü kimi zaman sigortalar maaşlara göre değil de asgari ücrete göre yatırılabiliyor. Hatta yemek ücretlerinin dahi verilmeyeceği belirtilerek işe alımlar gerçekleşiyor. Peki çalışan yemek ve yol ücretini elden alabilir mi? Çalışanlara yemek parası vermek zorunlu mu? Haklarınızı en iyi şekilde bilmek ve ona göre hareket edebilmeniz adına rehber niteliğindeki bu yazıyı sizler için hazırladık.
YEMEK VE YOL ÜCRETİ ZORUNLU MU?
Çalışanlara yemek ücreti verme zorunluluğu yoktur. Özel sektörde çalışıyorsanız, işvereninizle yapacağınız yazılı anlaşmaya bağlı olarak yemek ücreti talep edebilirsiniz. Bu yüzden, işe giriş yapacağınız vakit bu sözleşmeye dikkat etmeniz önemli. Eğer yemek parasıyla ilgili bir parantez açılmadı ise ücret talep etme hakkınız bulunmuyor. Yol parasında da aynı kural geçerlidir. İşverenle sözleşmede yer almaz ise ne yol ne de yemek parası ödenir.
Eğer işveren ile anlaşmış iseniz yol ve yemek ücretlerini elden alabilirsiniz. Maaşınızı da aynı şekilde elden alabilirsiniz fakat ufak bir detay var. İşveren, 5 veya daha az kişi çalıştırıyor ise ödemeler elden olabilir. Aksi halde ilgili kişilerin banka hesaplarına ödeme yapılması mecburidir.
ÖZEL SEKTÖR YEMEK ÜCRETLERİ 2025
Özel sektördeki (asgari) yemek ücretleri en son 170 TL + KDV şeklinde düzenlenmişti. Bu da 187 TL’ye tekabül ediyordu. 2025 yılı itibarıyla beklenen zam %45 seviyesinde. Bu da demek oluyor ki yemek ücretleri ortalama 271 TL bandında olacak. Ülkemizde yemek ve yol ücretlerinin düzenlemesi devlet tarafından belirlenir. Fakat devletin belirlediği limitler asgari düzeydir. Yani işveren, iş sözleşmenize bağlı olarak daha fazla ücret ödeyebilir.
Özel sektörde devletin belirlediği asgari maaşların veya ek ödemelerin altında bir ücret belirlemek yasaktır. Tespit edilmesi durumunda işverene cezai işlem uygulanır. Düşük ücrete çalıştırılan işçiler, ilgili kurumlara şikayette bulunabilir. Sigortasız şekilde çalıştırılmaları durumunda da işlem yapılır. ALO 170’i arayarak başvuruda bulunabilirsiniz. Esas işlemi Çalışma ve Sosyal Güvenlik İletişim Merkezi, CİMER veya çalıştığınız işyerine en yakın ilçe sosyal güvenlik kurumuna müracaat edebilirsiniz. Sizden gerekli bilgiler alındıktan sonra en kısa sürede işverenle aranızdaki haksızlığa son verebilmek adına çalışmalar başlatılacaktır. İşveren, bu süreç sonunda yüklü miktarda ceza ödemek durumunda kalabilir.
Memurların ise yemek ücretlendirmesi yoktur. Yol ücretlendirmesi ise günlük işe gidiş gelişler için yapılmamaktadır. Tayinlerde ise her bir KM için gündeliğin %5’i kadar verilir.