Ev sahibi, kiracının eve vereceği hasar ve bırakacağı borçlara karşı kendini depozito ile güvenceye alır. Bu kanuni hakkıdır ve depozito 3 aylık kira ile sınırlıdır. Genel olarak 1 ila 3 aylık kiraya tekabül eden depozito istemektedir. Dolayısıyla bu depozito parası, zaman içerisinde değer kaybına uğrama riskiyle karşı karşıya kalır. Örnek vermek gerekirse, 2020 yılında 1 aylık kira karşılığı olan 1.000 TL’lik depozito 2024 yılında aynı kalırken, kira zamlarla 10 katı artmış olabilir. Ancak kanunen depozitonun da kira ile birlikte armas gekekir. “Kira artınca depozito artar mı?” sorusunun aslında net cevabı budur. Gelin şimdi detaylara bakalım:
KİRA ARTINCA DEPOZİTO ARTAR MI?
Kiracının ödediği depozito, kira miktarı ile birlikte aynı oranda artar. Kiracı ilk sene 2.000 TL kira ödüyor ve eve giriş için güvence bedeli ile 2.000 TL yatırdı şeklinde hesap yapalım. Bir sene sonra yeni kira 3000 TL olarak belirlenirse, depozito da aynı oranda artar ve 3000 TL olur.
Depozito miktarı en az 1 en fazla 3 aylık kira miktarına eşittir. Daha fazlasının istenmesi halinde kiracı ev sahibine dava açabilir.
EV SAHİBİ DEPOZİTOYU ZAMSIZ VERİYOR NE YAPMALIYIM?
Ev sahibi, kiracı evden çıkarken depozito miktarını ilk yıla göre veriyor ise burada hukuksuzluk vardır. Depozito ücreti kira ile aynı olmalıdır. Kiracı bu durumda mahkemeye başvurabilir ve faiziyle depozitosunu güncel kira miktarı üzerinden alabilir. Bunun için ence noter üzerinden ihtarname çekilmelidir. Eğer ev sahibi bu ihtara uymaz ise avukat aracılığıyla dava işlemlerine başlanabilir. İhtar ile mahkeme sonunda ortaya çıkacak bedele eklenecek faiz süreci de başlamış olur. Ancak bu davalarda arabulucuya gitmek zorunlu hale getirilmiştir. Arabulucuda uzlaşma sağlanamazsa dava açma yoluna gidilebilir.
EV SAHİBİ, DEPOZİTOYU ARTIRMASA DAVA AÇILABİLİR
Mahkemenin yapacağı hesapta davanın kaç ay/yıl süreceği hem de enflasyon değeri etkilidir. Faizli bir şekilde hesaplanan güvence bedeli, kiracıya ödenmesi yönünde karar verilir.
Kiracı, ev içerisinde hasara yol açmış, aylık kirasını eksik ödemiş veya apartman aidatını tam yatırmamış ise ev sahibi depozitoyu belirttiğimiz masraf kalemlerine bağlı olarak düşük verebilir.
Tüm bu ihtimaller göz önünde bulundurulmadan açılacak bir dava, ev sahibi lehinde sonuçlanacaktır. Bu yüzden kiracının da kendi sorumluluklarını hesaba katması önem arz eder.
DEPOZİTOYU BANKAYLA İADE EDİN
Öte yandan depozito ücretinin elden iade edilmesi, ev sahibi için risk oluşturabilir. Çünkü kiracı, ödemeyi almadığını iddia edebilir. Bu da ev sahibini zorda bırakır. Hukuki sorun yaşanmaması adına belge sunabileceğiniz şekilde iade yapmaya özen gösteriniz. Bunun için de en klasik yöntem, kiracının banka hesabına yapacağınız para transferidir.
DEPOZİTO KONUSUNDA BİLİNMESİ GEREKENLER
Depozito parası banka hesabında korunur mu?
Depozito bedelinin, banka hesabında vadeli bir hesapta tutulması gerekir. Türk Borçlar Kanunu‘na göre, depozito bir güvence bedelidir ve ev sahibi bu parayı harcayamaz. Kiracı, sözleşme bitiminde hiçbir sorun çıkmadığı takdirde, bu bedelin faiziyle birlikte iadesini talep edebilir.
Depozitonun kullanım alanları
Ev sahibi, depozito bedelini yalnızca şu masraflar için kullanabilir:
- Kiracının evi hasarlı teslim etmesi durumunda onarım masrafları,
- Eksik kira ödemeleri ve birikmiş borçlar,
- Ödenmemiş aidat ve fatura borçları.
Ev sahibi, keyfi olarak depozitodan kesinti yapamaz ve yapılan kesintiyi gerekçelendirmek zorundadır.
Depozito sözleşmede açıkça belirtilmelidir
Depozito miktarı ve kullanım şartları, kira sözleşmesinde açıkça belirtilmelidir. Sözleşmede detaylar yer almadığı takdirde, ileride çıkacak anlaşmazlıklarda ev sahibi ve kiracı açısından kanıt sunmak zorlaşabilir. Sözleşmede kanunda yeri olsa bile depozitonun bankada saklanma şartını, kira ile birlikte artacağını, kiracı evden çıktıktan sonra iadesi için anlaşılan süre gibi noktaları mutlaka yazın. Ev sahiplerinin de depozitoyu iade ederken elden değil, banka aracılığı ile yapması ileride çıkacak anlaşmazlıklar noktasında öneliyci tedbir olacaktır.