Ev ya da arsa sahibi veya kiracı, gayrimenkul uzmanları olan emlakçılar ile iş yaptıklarında komisyon ödemek zorundadırlar. “Emlakçı yüzde kaç komisyon alır?” sorusunun cevabını bilmek ise önemli. Emlakçıların aldığı komisyon oranı yasalarla sınırlandırılmıştı. Eğer taraflar arasında özel bir sözleşme yapılmışsa iki tarafın itirazı da yoksa bu komisyon oranı uygulanabilir.
EMLAKÇI KOMİSYONU DÜZENLEMESİ
Öncelikle emlakçı komisyonlarıyla ilgili düzenlemeden bahsedelim. Emlakçı komisyonları, Taşınmaz Ticareti Hakkında Yönetmelik ile düzenlenmiştir. Bu yönetmelik, 5 Haziran 2018 tarihli ve 30442 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girdi.
Komisyon oranları şöyle:
Satış işlemlerinde: Emlakçının alabileceği komisyon oranı toplam satış bedelinin en fazla %4’ü ile sınırlıdır.
Kiralama işlemlerinde: Komisyon bedeli 1 aylık kira tutarını geçemez.
Satış işlemlerinde bu komisyon alıcı ve satıcı arasında paylaşılabilir.
Kiralama işlemlerinde komisyon genellikle kiracı tarafından ödenir, ancak sözleşmede aksi belirtilirse farklı olabilir.
Emlakçılık faaliyetinde bulunan kişilerin, Yetki Belgesi alması zorunludur. Yetki belgesi olmayan emlakçılar yasal olarak komisyon talep edemezler.
Emlakçının komisyon talep edebilmesi için, taraflar arasında yazılı bir sözleşme yapılması şarttır.
EMLAKÇI YÜZDE KAÇ KOMİSYON ALIR?
Konutlarda kiralama ve satış için ayrı bir komisyon sistemi mevcuttur. Ev kiralanır ise genel olarak 1 aylık kira bedeli kadar komisyon alır. Bu komisyonu ise kiracı ödemektedir. Ancak duruma göre ev sahibi de ödeyebilir. Kira sözleşmesindeki maddelere bağlı olarak emlakçının payını kimin vereceği değişecektir. Bazı emlakçılar kira bedeli + KDV talep edebilir. Emlakçılar bu sınırdan fazlasını talep edemez. Dolayısıyla sizden iki aylık kira bedeli kadar komisyon istenirse vermek zorunda değilsiniz. Bu yasalara aykırıdır. Sınırın üstünde pay alma hakları yoktur.
Konut satışlarında ise emlakçının payı %4’dür. KDV’de dahil edilebilir. Eğer iki taraf anlaşır ise alıcı %2 satıcı %2’sini karşılar. Ancak sözleşme özel düzenlenmiş ise tamamını alıcı veya satıcı da ödeyebilir. Dolayısıyla emlakçının alacağı en yüksek oran budur. 2025 emlakçı komison oranları için de bu geçerlidir. Daha fazlasını sözleşmeye bağlı olarak isteyemez. Aksi durumlarda ne yapılması gerektiğinden de bahsedeceğiz. Kiralamada ise emlakçı komisyonu bir aylık kira kadarıdır. Bunun üzerine çıkması yasalara ayakırıdır.
EMLAKÇI YÜKSEK KOMİSYON İSTİYOR NE YAPMALIYIM
Eğer emlakçı kiralık bir ev için yasal sınırın üzerinde komisyon talep ediyorsa ne yapmanız gerektiğinden söz edelim. Türk Ticaret Kanunu’na göre, emlakçılar kiralama işlemlerinde bir aylık kira bedelini aşan bir komisyon talep edemezler. Bu, KDV hariç olmak üzere net kira bedelinin bir aylık tutarıdır.
SÖZLEŞMEYİ DİKKATLİCE İNCELEYİN
Emlakçıyla imzaladığınız sözleşmede belirtilen komisyon oranını kontrol edin.
Sözleşmede yasal olmayan bir madde varsa, bu durumun iptali için hukuki yollara başvurabilirsiniz.
Durumu emlakçıya açıkça anlatın ve yasal sınırları hatırlatın.
Komisyon oranının düşürülmesi için pazarlık yapmaya çalışın.
Tüketici hakları derneklerine başvurun
Tüketici hakları dernekleri, bu tür durumlarda size yardımcı olabilir.
HUKUKİ YOLLAR
Eğer emlakçı ile anlaşma sağlayamıyorsanız, bir avukata danışarak hukuki yollara başvurabilirsiniz.
Mahkemeye başvurarak sözleşmenin iptali veya fazla ödenen komisyonun geri alınması gibi taleplerde bulunabilirsiniz.
Hukuki yola başvurmanız durumunda, farklı bir detay yok ise karar sizin lehinize çıkacaktır. Haklarınızı aramaktan vazgeçmeyin ve komisyon sınırını üzerine ücret talep etmeye devam ederse avukat desteği almaktan çekinmeyin.
Ev satın alırken, satarken veya kiralarken emlakçı komisyonu ile ilgili dikkat edilmesi eerekenler:
Emlakçının yetki belgesini kontrol edin
Görüştüğünüz emlakçının yetki belgesi ve ruhsatı olup olmadığını kontrol edin. Sadece yetkili emlakçılar işlem yapabilir.
Belge sahibi olmayan emlakçılarla çalışmak, ileride yasal sorunlar yaşamanıza neden olabilir.
Komisyon oranını öğrenin ve sözleşmeye koydurun
Satış İşlemlerinde: Emlakçının alacağı komisyon oranı toplam satış bedelinin %4’ünü geçemez. Bu oran satıcı ve alıcı arasında paylaşılabilir.
Kiralama İşlemlerinde: Komisyon ücreti genellikle 1 aylık kira bedeli kadardır. Ancak sözleşmede aksi belirtilirse farklı taraflar ödeme yapabilir.
Komisyon ödemesini tek seferlik yapın
Komisyon ödemesi, işlem tamamlandığında tek seferlik yapılır. Sözleşmenin yenilenmesi veya kira döneminin uzaması durumunda tekrar komisyon talep edilemez.
Eğer emlakçı bu konuda haksız bir talepte bulunursa, yasal haklarınızı kullanabilirsiniz.
Sözleşmeyi dikkatlice inceleyin
Komisyon ödemesiyle ilgili detaylar sözleşmede açıkça yer almalıdır:
- Komisyon tutarı
- Ödemeyi kimin yapacağı
- Ödeme tarihi ve şekli
- Sözleşme imzalamadan önce tüm maddeleri kontrol edin ve anlaşmazlık durumunda imza atmaktan kaçının.
Kapora veya avans ödemesine dikkat edin
Satın alma veya kiralama işlemlerinde kapora ya da avans ödemesi yapılacaksa, mutlaka yazılı bir belge karşılığında gerçekleştirin.
Anlaşma sağlanmazsa kaporanın geri ödenip ödenmeyeceği sözleşmede belirtilmelidir.
Alıcı veya kiracı adına fazladan ödeme yapılmasından kaçının
Bazı emlakçılar ek masraflar adı altında haksız ücret talep edebilir. Komisyon dışında, ek ödeme kalemleri sözleşmede açıkça belirtilmelidir. Eğer böyle bir durumla karşılaşırsanız, ödeme yapmadan önce hukuki destek alın.
Ödemeyi belgeli olarak yapın
Komisyon ödemesi mutlaka fatura veya makbuz karşılığında yapılmalıdır. Böylece ileride yaşanabilecek anlaşmazlıklarda delil olarak kullanılabilir.
Emlakçının güvenilirliğini araştırın
Anlaşma yapmadan önce emlakçının daha önceki işlerini, müşteri yorumlarını ve referanslarını araştırın.
Güvenilir bir emlak danışmanıyla çalışmak, mağduriyet riskinizi azaltır.
İptal durumunda komisyon koşullarını netleştirin
Eğer satış veya kiralama işlemi son anda iptal edilirse, emlakçının komisyon talep edip edemeyeceği sözleşmede belirtilmelidir. Aksi halde haksız komisyon talepleriyle karşılaşabilirsiniz.