Deepseek nedir? OpenAI şirketinin ChatGPT‘si piyasayı kasıp kavururken Çin merkezli Deepseek’in ortaya çıkışı hem hayranlık uyandırdı hem de ABD başta olmak üzere pek çok ülkede endişe yarattı. Bu endişedeki en temel neden ise yapay zeka modellerinin giderek artan maliyetlerle boğuşacağı ve işlem gücü enerjisi artıracağı düşüncesini ortadan kaldırmasıyla ilişkilendirildi. İlk başlarda kod yazan yazılımcıların sıklıkla kullandığı Deepseek, güncellendikçe ve yenilendikçe pek çok farklı alanda faaliyet göstermeye başladı. Bu da onun çok iyi bir analiz ve derinlemesine arama yapan bir yapay zeka modeli olmasında etkili oldu. İşte tüm bu gelişmelerin ardından Deepseek olayı ne, ABD’de yasaklandı mı, Deepsek kimin gibi sorular gündeme geldi. Sizler için bu soruların cevabını derledik.
DEEPSEEK NEDİR?
DeepSeek, 2023 senesinde yapay zeka odaklı sayısal hedge fonu High-Flyer’ın başkanı Liang Wenfeng tarafından hayata geçirildi. Firma, açık kaynaklı AI modelleri üretiyor, yani geliştirici topluluğunun tamamı yazılımı inceleyip geliştirebiliyor. Mobil uygulaması, Ocak ayının başlarında piyasaya sürüldükten sonra ABD’de Apple Store indirme listelerinde zirveye çıktı.
DEEPSEEK KURUCUSU KİMDİR?
1985 senesinde Guangdong’da dünyaya gelen Liang, Zhejiang Üniversitesi’nden elektronik ve bilgi mühendisliği dalında lisans ve yüksek lisans derecesi aldı. Firma, Tianyancha’ya göre DeepSeek’i 10 milyon yuan (1,4 milyon $) kayıtlı sermayeyle kurdu.
Liang, Çinli yayın kuruluşu 36kr ile yaptığı röportajda, daha fazla ilerleme için darboğazın daha fazla bağış toplamak olmadığını, ABD’nin en iyi çiplere erişim kısıtlamaları olduğunu dile getirdi. En iyi araştırmacılarının çoğunun Çin’in en iyi üniversitelerinden yeni mezunlar olduğunu aktardı ve Çin’in Nvidia ve yapay zeka çipleri etrafında inşa edilene benzer kendi yerel ekosistemini geliştirmesi gerektiğinin altını çizdi.
DEEPSEEK KİMİN, SAHİBİ KİM?
Alibaba Group Holding Ltd. ve Baidu Inc.’den Tencent Holdings Ltd.’ye kadar Çin’in teknoloji liderleri, AI girişimleri için donanım ve müşteri edinme yarışına önemli miktarda para ve kaynak yatırdılar. Kai-Fu Lee’nin 01.AI girişiminin yanı sıra DeepSeek, bu geniş kitleye yönelik para kazanma stratejileri geliştirmeden önce en fazla sayıda kullanıcıyı hızla işe almak için tasarlanmış açık kaynaklı yaklaşımıyla öne çıkıyor.
DeepSeek’in modelleri daha uygun fiyatlı olduğu için, büyük oyuncuların son bir buçuk yıldır art arda fiyat indirimi dalgaları yaşadığı Çin’de yapay zeka geliştiricilerinin maliyetlerini düşürmeye yardımcı olmada rol oynadı.
DEEPSEEK NE İŞE YARAR?
Deepseek, bir istemi cevaplamadan önce mantığını anlayarak OpenAI’nin ChatGPT’si gibi diğer sohbet robotlarından farklılaşıyor. Firma, R1 sürümünün ChatGPT’nin en son yinelemesiyle aynı düzetde performans ortaya koyduğunu da dile getiriyor. Teknolojiyi kullanarak sohbet robotları geliştirmekle ilgilenen kişilere, OpenAI’nin benzer erişim için talep ettiği ücretin çok altında bir fiyata lisans sunuyor.
YAPAY ZEKA DEEPSEEK OLAYI NE?
Yapay zeka üreticisi, 2023 senesindeki ilk modelinin piyasaya duyurduktan bu yana yakından takip ediliyor. Sonrasında Kasım ayında, insan düşüncesini taklit etmek için dizayn edilmiş DeepSeek R1 akıl yürütme modelini herkese gösterdi. Söz konusu model, yatırımcı Marc Andreessen’in “Yapay Zeka’nın Sputnik anı” dediği, çok daha ucuz bir OpenAI alternatifi olarak yaygınlığı artan sohbet robotu uygulamasının temelini oluşturuyor.
Piyasa takipçisi App Figures’ın verilerine göre, DeepSeek mobil uygulaması 25 Ocak itibarıyla 1,6 milyon kez indirildi ve Avustralya, Kanada, Çin, Singapur, ABD ve İngiltere’deki iPhone uygulama mağazalarında 1 numaraya yerleşti.
DEEPSEEK HİSSE BORSA GELİŞMELERİ
DeepSeek atılımı, daha az maliyetle daha az gelişmiş çipler kullanarak benzer bir performans elde edebilen yapay zeka modellerinin ortaya çıktığını gösteriyor.
Yatırımcılar buna karşılık Nvidia hisselerini elden çıkardı, hisseler %17 düştü ve dünyanın en büyük şirketinin 589 milyar dolarlık değeri silindi – borsa rekoru. Yarı iletken makine üreticisi ASML Holding NV ve son teknoloji AI donanımlarına olan talebin artmasından faydalanan diğer şirketler de düşüş yaşadı.
DeepSeek’in başarısı, Meta ve Microsoft Corp. gibi firmalarının her birinin bu sene büyük miktarda yapay zeka altyapısına 65 milyar dolar veya daha fazla yatırım yapma taahhüdünde bulunması nedeniyle, bu şirketlerin yaptığı muazzam harcamaları sorgulatıyor.
Meta ve Microsoft hisseleri, yatırımcıların teknoloji devlerinin AI yatırımlarında önemli tasarruf potansiyelini değerlendirmesiyle Nvidia’dan daha az düşüş yaşadı. DeepSeek ile bağlantılı olan Iflytek Co. gibi Çinli isimler yükseldi.
DEEPSEEK CHATGPT META AI KARŞILAŞTIRMASI
DeepSeek, R1’in performansının matematiksel görevler için AIME 2024, genel bilgi için MMLU ve soru-cevap performansı için AlpacaEval 2.0 gibi birkaç önde gelen kıyaslamada rakip modellere yaklaştığını veya onları geliştirdiğini söylüyor. Ayrıca, Chatbot Arena adlı UC Berkeley’e bağlı bir liderlik tablosunda en iyi performans gösterenler arasında yer alıyor.
Firma tarafından tam olarak detaylandırılmamış olsa da, DeepSeek’in modellerini eğitme ve geliştirme maliyeti, OpenAI veya Meta Platforms Inc.’in en iyi ürünleri için gerekenin yalnızca bir kısmı gibi görünüyor. Modelin daha yüksek verimliliği, Nvidia gibi şirketlerden en son ve en güçlü AI hızlandırıcılarını edinmek için büyük sermaye harcamalarına olan ihtiyacı sorgulatıyor. Ayrıca, DeepSeek’in temsil ettiği türden bir atılımı engellemek için tasarlanmış olan bu tür gelişmiş yarı iletkenlerin Çin’e ihraç edilmesinin ABD tarafından kısıtlanmasına da dikkat çekiyor.