Ekonomi yorumlarıyla binlerce görüntülenme elde eden Gazeteci Barış Soydan, son zamanlarda rekor üstüne rekor kıran altının tarihsel yükselişlerini ele aldı. Neden güvenli liman olmaya itildiğini aktardı. İşte Soydan’ın konuşmasından bazı özetler:
Altın insanlık tarihinin belki en eski değil ama en uzun ömürlü yatırım enstrümanı. Bundan 2600 sene önce bu topraklarda Anadolu’da ilk kez para olarak kullanılmıştı altın Likyalılar tarafından. Aradan geçti 2.600 seneden fazla zaman ve bugün hala dünyada en çok kullanılan en çok tercih edilen tasarruf enstrümanlarından biri. Ve bu arada en çok kazandıran yatırım enstrümanlarından biri de altın. 2.600 sene sonra hala son bir yılda ons altını burada görüyorsunuz. Yüzde 40 civarında getiri var. Başka pek az enstrümanda son bir yılda böyle getiri var. Altın yine borsaların pek çoğunu geçtiğimiz sene solladı geçti. 2.600 yıldır rakip tanımıyor. Peki ama altının fiyatını ne yükseltiyor?
Bundan 45 sene önce altına ralli yaptıran faktör bugün de altına ralli yaptırıyor. Ve bundan 44 43 sene önce altını sert biçimde düşüren faktör bugün yine sert biçimde düşürüyor. Bu faktörler faktörleri önce 1979 senesindeki ralliye bakarak anlamaya çalışalım. Altın niye bir anda yükselişe geçmişti. 1979’da fiyatı neden 250 dolarlardan 800 dolara kadar yaklaşmıştı.
Çünkü o sene 1979 yılında komşumuzla İran’da bir devrim gerçekleşmişti. Şah rejimi devrilmişti. Ve Humeyni iktidara geçmişti ve kısa süre sonra da bu arada Humeyni taraftarları Amerikan büyükelçiliğini basmıştı İran’da. 52 Amerikalıyı rehin almışlardı büyük bir kriz de olmuştu. Kriz işte jeopolitik risk yani jeopolitik risk. Yani güvenli liman talebi.
1979 yılında neredeyse 3 katına çık altın 1980’li yıllarda neden çok sert biçimde düşmüş ve başladığı noktaya neredeyse geri dönmüştü. Çünkü Amerika’da enflasyon rekor seviyelere yükselmişti ve ardından Merkez Bankası başkanı yani FED’in Başkanı Wolker faiz artırımlarında başlamış ve politika faizini şu anda biliyorsunuz %4,25 4,5 bandında olan FED’in politika faizini %20’ye yükseltmişti 1981 senesinde.
Ve Amerika’da faiz yükseldiğinde altının can düşmanım demek lazım rakibi mi demek lazım dolar ve cinsinden varlıkların cazibesi bir anda artıyor. Çünkü orada risksiz bir getiri oluyor yani %120 risksiz getiri faiz altından başka varlıklardan yatırımcılar tasarruf sahipleri çıkıyorlar. Ve Amerika’nın zaten batmayacağına varlıklarına paralarını koyuyorlar.
Ama sonra Amerika’da enflasyon düştü enflasyon düştükten sonra yeniden istikrar kazandı ekonomi ve altın yavaş yavaş yoluna yukarıya doğru devam etmeye başladı. Burada altının çok uzun vadeli performansını görüyoruz geçtiğimiz yüzyılın başından bugüne kadar. 1910 yıllardan bugüne baktığımızda altın çok sert biçimde yükselebiliyor, düşebiliyor. Ama gördüğünüz gibi hep yukarıya doğru gidiyor. Yani altının yönü çok uzun vadede baktığımızda buradan anlaşılan net biçimde yukarı.