Emlak Konut’un dört farklı ilde duyurduğu 4500 konutun ödeme planlarıyla ilgili Doç. Dr. Filiz Eryılmaz’dan eleştiriler geldi. İşte Eryılmaz’ın konuşmasından satır başları:
Emlak Kiralar enflasyonun önemli bir nedeni. Kiraları düşürmem lazım. Nasıl düşüreceğiz, sebebi nedir kiraların? Arz yok. Konut arzı yok ve konut talebi de çok güçlü. O zaman bu dengeyi sağlamamız lazım. Yani enflasyon arzla talep arasındaki dengesizlik. Konut arzının yapılması lazım. Devlet destekli olması gerekir dedik. Şimdi bu açıdan bakarsak evet atılan adım doğru. Dolayısıyla bir adım var zaten bu söylenmişti. Ekonomi yönetimi söylüyordu kiraları düşürmek için konu tarzını artıracağız. Fakat ilk olarak şuradan başlayalım. Yani hakkını teslim edelim 1 büyüktür 0. Hiç bir şey yapmamaktan iyi fakat derde deva olur mu? Çok derde olacak gibi görünmüyor.
Şöyle söyleyeyim Türkiye’de bir yılda 1,5 milyon adet ev satılıyor ve bir günde yaklaşık 6 milyonluk ev satılıyor. Yani bu şuna denk geliyor. Türkiye’de bir günde satılan eve denk geliyor. Yani miktar oldukça az. Konut arzını yeterince artırıp enflasyonu çözebilecek nitelikte boyutta değil. Onu söyleyeyim. Birincil nokta bu. O açıdan hani enflasyonla mücadele için yetersiz. Evet bundan sonra elbette gelecektir devamı. Ama bu haliyle yetersiz. Soruna derde deva olmayabilir.
Gelelim ikinci tarafa. Şimdi amaç burada ne, yani kim ev alamıyor Türkiye’de? Fiyatlar çok yüksek diye dar gelirli alamıyor ağırlıklı olarak. Hatta orta kesim de alamıyor. Şimdi peki dar gelirlinin ilk defa hiç evi olmayanların derdine deva olabilecek nitelikte mi? Gene bakıyoruz çok da öyle olmadığını görüyoruz. Çünkü neden, ödemeler ortada. Dolayısıyla bir kere burada sanıyorum ki hani şöyle bir eksiklik var gibi. İlk defa ev sahibi olacaklara yönelik olsaydı eğer kampanya çok daha adrese teslim olabilirdi. Çünkü Türkiye’de ev sahipliği oranı %54. Yani muadil ülkelere göre baktığımızda bizde ev sahipliği oranı çok düşük. Dolayısıyla siz hala yatırım yapmak için ev alanlara yönelik bir kampanya yapmış oluyorsunuz.
En düşük ev fiyatı 5.6 milyon. Dolayısıyla Siz hiç kredi kullanmadan ilk model peşinatsız modelle almaya kalktığınızda aylık 125.000 TL ödeme yapmanız lazım. Yani bu bence Türkiye’de alt gelir ve orta kesimi bile oldukça zorlayacak bir ödeme şekli.
Veya diğerine gidelim. İşte 2 yıl vadeyle alacaksınız 3üncü şekliyle alacaksınız. Burada da 61.000 TL ödemeniz lazım. Şimdi bu da oldukça bence Türkiye şartlarında orta için bile alt gelirli hiç konuşmuyorum bile. Orta gelirli için bile oldukça yüksek rakamlar. Dolayısıyla o zaman bu şuraya geliyor. Yine gücü olan zaten birden fazla ev sahibi olanlar için uygun bir ev kampanyasına dönüşecek. Yine ev sahipliği oranı artmayacak. Yine aslında konut arzı anlamında bir çözüm olmayacak.